Voor veel mensen is het een droom. In een mooie witte jurk, op een idyllisch kasteel in de bossen en omringd door al je dierbaren het ja-woord geven aan je geliefde. Geloften worden uitgesproken en alles wordt uit de kast gehaald om het een onvergetelijke dag te maken. Maar waar zeg je eigenlijk ‘ja’ op? 

Het huwelijk
Lange tijd was het huwelijk de enige manier om als geliefden samen te leven en een gezin te stichten. Tegenwoordig kunnen twee volwassen personen die hun leven samen willen delen, ook kiezen voor ongehuwd samenwonen of een latrelatie. Dit zijn zogenaamde informele relatievormen. Het huwelijk daarentegen wordt gezien als formele relatievorm. Dit betekent dat de wet regels stelt over de manier waarop het huwelijk vormgegeven moet worden. De wet stelt bijvoorbeeld verschillende eisen voor het aangaan van een huwelijk. Zo moeten de aanstaande echtgenoten de huwbare leeftijd van 18 jaar hebben bereikt (art. 1:31 BW) en is een huwelijk alleen juridisch geldig als dit gesloten wordt door de ambtenaar van de Burgerlijke Stand.  

Maar wat zijn nu je rechten en verplichtingen als echtgenoot? Volgens art. 1:81 BW zijn echtgenoten ‘elkaar getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd’. Ook hebben echtgenoten tegenover elkaar de plicht om de tot het gezin behorende minderjarige kinderen te verzorgen en op te voeden en de kosten hiervoor gezamenlijk te dragen (art. 1:82 BW). Daarnaast zijn echtgenoten verplicht om ‘elkaar het nodige te verschaffen’ (art. 1:81 BW). Hieruit volgt dat echtgenoten een onderhoudsverplichting tegenover elkaar hebben. 

Gemeenschap van goederen
Het huwelijk heeft ook financiële gevolgen. Wanneer je trouwt en geen huwelijkse voorwaarden hebt opgemaakt bij de notaris, vallen alle goederen die je na je huwelijk samen verkrijgt in de gemeenschap.* Dit geldt ook voor de goederen die voor het huwelijk al gemeenschappelijk eigendom waren. Er ontstaat dus automatisch een gemeenschap van goederen. Ook schulden die zijn aangegaan in het huwelijk door jou of je echtgenoot vallen in de gemeenschap. Dit heeft gevolgen voor de aansprakelijkheid en de mogelijkheid tot verhaal. Ik zal dit aan de hand van een voorbeeld duidelijk maken. 

Stel je voor: jullie hebben geen huwelijkse voorwaarden opgemaakt en jouw echtgenoot koopt een dure caravan zonder jou daarover in te lichten. Hij betaalt de rekening echter niet en de schuldeiser staat op de stoep. Op basis van art. 96 lid 1 BW kan de schuldeiser verhaal halen op het vermogen in de gemeenschap. Jij verweert je met het argument dat je niks wist van de koop en hiervoor geen toestemming hebt gegeven. Dit verweer heeft geen kans van slagen; de koop is aangegaan in het huwelijk en daarom mag de schuldeiser gewoon verhaal halen op het gemeenschappelijk vermogen. Wanneer je samenwoont is dit niet het geval; de schuldeiser kan dan alleen verhaal halen op het vermogen van je echtgenoot. Dit voorbeeld maakt duidelijk dat het huwelijk ook financieel grote gevolgen heeft. Maak hier dus samen goede afspraken over en leg deze zo nodig vast bij de notaris. 

De waarde van het ja-woord
Het geven van een ja-woord is een waardevol en bijzonder moment. Je belooft er voor de ander te zijn, in voor- en tegenspoed. Ook beloof je ‘getrouw alle plichten te zullen vervullen die de wet aan de huwelijkse staat heeft verbonden’. Verdiep je samen in deze ‘plichten’. Het ja-woord zal dan een nog diepere betekenis krijgen. 

*let op: dit beperkt huwelijksvermogensregime geldt voor huwelijken die gesloten zijn na 1 januari 2018. Bij huwelijken die gesloten zijn vóór 1 januari 2018 (en waar geen afwijkende huwelijkse voorwaarden zijn opgemaakt) omvat de gemeenschap ook alle privégoederen van beide partners van voor het huwelijk.